Құс жолы» – Шыңғыс Айтматовтың әкесі Төреқұл мен анасы Нағимаға арнаған шығармасы. Жазушының әкесі – «үлкен террордың» құрбаны, сталиндік қуғын-сүргін жылдарында ұсталып, ату жазасына кесілген қайраткер азамат. Анасы – шиеттей төрт баламен жесір қалып, балаларын бір өзі өсіріп жеткізген қайсар әйел. Шығармада ел басына түскен ауыртпалық пен нәубет бір отбасының тағдыры тұрғысынан баяндалады
Ш.Айтматовтың «Боранды бекет» роман­ында қоғамдағы аса қауіп­ті құбылыстың бірі мәң­гүрт­тік мәселесін, яғни адам­­­­зат ба­­ласы са­на-сезімінің құлдырап, руха­ни катаклизмге ұшырай бас­тағандығын көтерді. Жазушы жа­рық дүниеге алып келген өз ана­сын атып өлтірген қазақ аңы­зындағы мәңгүрттік көрінісін сурет­тей отырып, осы бір жеке адам­ның басындағы трагедияның жаңа дәуірде бүтіндей бір ұлттың өзінің тілін, тегін, дінін ұмыта бас­таған жалпы қоғамдық, ұлт­тық трагедияға айналып бара жатқа­ны­на жұртшылық назарын аударды. Романда экологияға ұрынып жатқан табиғаттың, адам бала­сының жай-күйін суреттей отырып, жалпы адамзаттың болашақ тағдыры туралы проблема кө- ­­­­тер­іл­­­­­­­­­­­­­ген. Оқи­ға бас кейіп­кер Едіге­нің те­мір­­­жолда бірге істейтін досы Қазанғаптың дүниеден өтуінен өріс алады. Суық хабарды есті­ген Едігені көп ойландырған, толғандырған ­­­– қазаның өзі ғана емес, Қазанғаптай ұл да, қыз да өсірген ардагер азаматтың демі үзілер шақта жанында аузына су тамызып, басын сүйеп, бетін жабар жан болмай, қаңыраған бос үйде жан тапсыруы.